Ցավ միզարձակման ժամանակ (դիզուրիա)

Ի՞նչ է դա

Միզարձակման ժամանակ ցավը կամ այրոցը (դիզուրիա) ախտանշան է, ոչ թե ախտորոշում։ Այն կարող է հանդիպել միզուղիների ինֆեկցիաների (ցիստիտ, ուրետրիտ), միզաքարային հիվանդության, տղամարդկանց մոտ պրոստատիտի, կանանց մոտ վագինիտի/վուլվովագինիտի, ինչպես նաև սեռավարակների (ՍՎԲՎ), լորձաթաղանթի գրգռման և այլ պատճառների դեպքում։

Հաճախակի պատճառներ և ռիսկի գործոններ

• Միզուղիների ինֆեկցիա (ՄՈւԻ)․ սուր ցիստիտ, ուրետրիտ

• Սեռավարակներ (ՍՎԲՎ)․ խլամիդիոզ, գոնորեա, տրիխոմոնիազ, հերպես և այլն

• Պրոստատիտ (սուր/քրոնիկ) տղամարդկանց մոտ, պրոստատի ադենոմա (արգելակող գործոն)

• Վագինիտ/վուլվովագինիտ կանանց մոտ (բակտերիալ, կանդիդոզ, ատրոֆիկ)

• Միզաքարային հիվանդություն (քար/ավազ)

• Քիմիական/ալերգիկ գրգռում․ ագրեսիվ գելեր, սպրեյներ, սպերմիցիդներ, սինթետիկ ամուր ներքնազգեստ

• Ուրեթրայի տրավմա, կատետեր, թարմ միջամտություններ

• Հեղուկի անբավարար քանակի օգտագործում, զուգարան հազվադեպ այցելություն, սառցակալում

• Հղիություն, շաքարային դիաբետ, իմունոդեֆիցիտներ (բարձրացնում են ՄՈւԻ-ի ռիսկը)

Ախտանշաններ (ինչը կարող է ուղեկցել ցավին)

• Այրոց/կտրող ցավ միզարձակման ժամանակ, հաճախացած միզելու ցանկություն, ոչ լիարժեք դատարկման զգացողություն

• Ստորին որովայնի/միզապարկի վերակայքում ցավ; տղամարդկանց մոտ՝ անհանգստություն շեքի հատվածում

• Աղոտ մեզ, տհաճ հոտ; արյուն մեզի մեջ

• Ջերմություն, դող, կողային/մեջկի ցավ (կարող է խոսել երիկամների ներգրավման մասին)

Երբ անհապաղ դիմել բժշկին

• Ջերմություն ≥38 °C, դող, ուժեղ ցավ կողի/մեջքի շրջանում, սրտխառնոց/փսխում

• Արյուն մեզում, միզարգելություն, ընդհանուր վիճակի կտրուկ վատացում
   

• Ցավ և դիզուրիա հղիների, երեխաների, կամ տղամարդկանց մոտ՝ արտահայտված ախտանշաններով

• Կրկնվող էպիզոդներ (≥2՝ 6 ամսում կամ ≥3՝ մեկ տարում), ծանր ուղեկցող հիվանդություններ

Ախտորոշում

• Բժշկի զննում՝ ուրոլոգ, կանանց մոտ նաև գինեկոլոգ; ՍՎԲՎ կասկածի դեպքում՝ մաշկահիվանդությունների և սեռավարակների բժիշկ

• Մեզի ընդհանուր քննություն (լեյկոցիտներ, նիտրիտներ, էրիթրոցիտներ), անհրաժեշտության դեպքում՝ մեզի սերմնացան հակաբիոգրամայով

• ՍՎԲՎ թեստեր (ՊՇՌ/քսուկ) ցուցումով

• ՈւՁՀ երիկամների և միզապարկի (նաև՝ մնացորդային մեզ), ռեցիդիվների/հեմատուրիայի դեպքում՝ ընդլայնված հետազոտություն, երբեմն ցիստոսկոպիա

• Տղամարդկանց մոտ արգելակող ախտանշանների պարագայում՝ պրոստատի գնահատում

Բուժում՝ 

1) Աջակցող ոչ դեղորայքային քայլեր

• Հեղուկի ավելացում (եթե առողջական հակացուցումներ չկան), տաք պահել, ժամանակավորապես խուսափել կոֆեինից, ալկոհոլից, չափազանց կծու/թթու սննդից

• Նուրբ ինթիմ հիգիենա, հրաժարվել ագրեսիվ լվացանյութերից/սպերմիցիդներից

• Ցավազրկողներ (ՈՍՀԲ՝ NSAIDs)՝ միայն բժշկի խորհրդով (զգուշությամբ՝ խոցի/երիկամային հիվանդությունների դեպքում)

2) Դեղորայք (նշանակում է բժիշկը, հատկապես մինչև պատճառի հստակեցումը)

• Հակաբիոտիկներ՝ բակտերիալ ՄՈւԻ/ուրետրիտի դեպքում՝ սերմնացանի ու տեղական ուղեցույցների հիմքով

• Ուրոսեպտիկներ/սպազմոլիտիկներ/ցավազրկողներ՝ ախտանշանների վերահսկման համար

• ՍՎԲՎ դեպքում՝ երկու սեռական զուգընկերների բուժում + զերծ մնալ սեռական կյանքից մինչև ապաքինում

• Կանանց մոտ ատրոֆիկ վագինիտի դեպքում՝ տեղային էստրոգեններ (ցուցումով)

• Քարերի դեպքում՝ ցավազրկում, հեղուղարարում, մեդիկամենտոզ արտամղող թերապիա ցուցումով, ուրոլոգի հսկողությամբ

• Տղամարդկանց մոտ արգելակող ախտանշանների դեպքում՝ ալֆա-բլոկատորներ/այլ պրոֆիլային սխեմաներ ըստ ուրոլոգի

Կարևորը․ ինքնուրույն հակաբիոտիկ չօգտագործել - դա խանգարում է ճիշտ ախտորոշմանը և բարձրացնում կայունության ռիսկը։

3) Լրացուցիչ ուղղություններ

• Կոնքի հատակի ֆիզիոթերապիա, վարքագծային թերապիա՝ քրոնիկ կոնքային ցավի/ինտերստիցյալ ցիստիտի սինդրոմների դեպքում

• Ուղեկցող հիվանդությունների կարգավորում (դիաբետ, հորմոնալ խանգարումներ)

Կանխարգելում

• Բավարար ջուր խմել, զուգարան այցելել կանոնավոր և «չսպասել»

• Նուրբ ինթիմ հիգիենա, բամբակյա շնչող ներքնազգեստ, հրաժարում ագրեսիվ միջոցներից

• Սեռական հարաբերությունից հետո՝ միզարձակել մոտակա րոպեների ընթացքում

• Կանանց համար՝ լվացվել առջևից հետ՝ ինֆեկցիաների բարձրացող վտանգը նվազեցնելու համար

• Ռեցիդիվ ցիստիտների դեպքում՝ բժիշկի հետ քննարկել կանխարգելման ռազմավարությունը (ըստ հակաբիոգրամայի/ոչ դեղորայքային միջոցների)

Ո՞ր բժշկին դիմել

Ուրոլոգ — հիմնական։ Գինեկոլոգ (կանանց դեպքում՝ վագինալ ախտանշանների առկայությամբ), մաշկավեներաբան (ՍՎԲՎ կասկածի դեպքում), նեֆրոլոգ (երիկամների ներգրավման դեպքում), մանկաբույժ — երեխաների համար։

Ծառայություններ և արժեքների կողմնորոշիչներ Երևանում

Սովորաբար ներառում է մասնագետի խորհրդատվություն, մեզի ընդհանուր քննություն և սերմնացան, ՈւՁՀ, անհրաժեշտության դեպքում՝ ՍՎԲՎ թեստեր և թերապիայի ընտրություն։ Արժեքը կախված է կլինիկայից և հետազոտությունների ծավալից։ Doctor911.am-ում կարող եք ընտրել բժշկին ու կլինիկան, համեմատել ախտորոշիչ փաթեթներն ու ընթացիկ առաջարկները։

ՀՏՀ

Սա անպայման ցիստիտ է՞։
Ոչ միշտ։ Պատճառները կարող են տարբեր՝ ուրետրիտից և ՍՎԲՎ-ից մինչև քար, պրոստատիտ կամ լորձաթաղանթի գրգռում։ Պետք է ախտորոշում։

Արյունամիզություն՝ վտանգավո՞ր է։
Այո, դա «կարմիր դրոշ» է․ պահանջվում է պատճառների գնահատում և լրացուցիչ հետազոտություն։

Ժողովրդական միջոցները կարող ե՞ն օգտակար լինել։
Կարող են թեթևացնել ախտանշանները, բայց չեն փոխարինում ախտորոշումն ու նպատակային բուժումը։ Բակտերիալ վարակների դեպքում անհրաժեշտ են բժշկի կողմից նշանակված դեղեր։

Կարո՞ղ եմ սպասել, որ ինքն իրեն կանցնի։
Ցավոք՝ ձգձգումը բարձրացնում է վարակի (պիելոնեֆրիտ) և քրոնիկացման վտանգը։ Ավելի լավ է շուտ դիմել։

Ի՞նչ անել հղիության դեպքում։
Ցանկացած ախտանշանի դեպքում — անմիջապես դիմեք բժշկին․ հղիության ընթացքում ՄՈւԻ-ն պահանջում է հատուկ մարտավարություն և անվտանգ սխեմաներ։